Metodologija reparaturnog zavarivanja vratila turbina na hidroelektrani Đerdap 2 bez demontaže agregata

Abstract

Na deset hidro-generatorskih jedinica 'Đerdap 2' ugrađene su horizontalne Kaplan turbine, nominalne snage 28 MW, izrađene u Rusiji. Posle 163411h rada (približno 22 godine) došlo je do loma vratila turbine agregata A6 u zoni velike koncentracije napona, na mestu prelaznog radijusa R80 između prirubnice i glavčine radnog kola. To je bio povod da se izvrše ispitivanja, metodama bez razaranja (vizuelno ispitivanje, ispitivanje penetrantima, ispitivanje magnetnim česticama, ultrazvučno ispitivanje), zavarenih spojeva i osnovnog materijala vratila ostalih turbina. Tim ispitivanjima utvrđeno je da na svim vratilima u zoni prelaznih radijusa, po čitavom obimu vratila, postoji veliki broj površinskih prslina, koje su mogle odgovarajućim projektom tehnologije reparaturnog zavarivanja da se saniraju iako su pojedinačne prsline bile dužine do 430 mm i dubine do 20 mm. Šuplja vratila turbina izrađena su, zavarivanjem, iz tri dela i to cilindrični delovi od čelika 20GS, a prirubnički deo vratila i sama prirubnica od čeličnog liva 20GSL. U cilju produženja radnog veka i ušteda na demontaži i montaži vratila turbina, razvijena je metodologija reparaturnog zavarivanja bez demontaže agregata. Metodologijom sanacije prslina na vratilima turbina je, zbog njihovog konstrukcionog rešenja i funkcije u eksploataciji, trebalo veliki broj detalja precizirati, pažljivo razmotriti i koordinisano izvršiti u cilju sigurnosti za njihovo ponovno korišćenje. Ukoliko bi se samo neki od ovih detalja prevideo, podcenio ili nepravilno sagledao, moglo bi doći do značajnih problema u radu kompletne turbine. U radu je, zbog specifičnosti sprovedene metodologije u sanaciji prslina, pored tehnologije zavarivanja data i procedura pripreme vratila sa redosledom izvođenja radova.