Veza između mehaničkih svojstava i mikrostrukture vatrostalnih kompozita određena nedestruktivnim metodama ispitivanja

Abstract

Cilj ovog rada je da se utvrdi veza između važnih mehaničkih svojstava i karakteristika mikrostrukture pomoću nedestruktivne ispitne metode - metode merenja berzine ultrazvuka, na uzorcima korundnih i boksitnih vatrostalnih betona. Ispitivani betoni se razlikuju po hemijskom i mineraloškom sastavu. Standardnom destruktivnom laboratorijskom metodom je određena mehanička čvrstoća pri pritisku na uzorcima koji su bili prethodno izloženi termičkom tretmanu na temperaturama: 110, 800, 1000, 1300 i 1500°C. Kada je uzorak vatrostalnog betona izložen uticaju povišene temperature i statičkog opterećenja dolazi do smanjenja pritisne čvrstoće i do sveukupne degradacije materijala (gustina i elastčna svojstva se smanjuju). Određivanjem mehaničkih svojstava betona može se ukazati ili se mogu pratiti promene koje se dešavaju unutar mikrostrukture materijala. Nivo površinske degradacije uzorka, nakon termičkih tretmana, je utvrđen pomoću optičkog mikroskopa i Image Pro Plus - kompjuterskog programa za analizu slike. Nedestuktivna metoda merenja brzine ultrazvuka je primenjena pri praćenju promene poroznosti unutar uzoraka vatrostalnog betona. Ultrazvučna metoda i analiza slike su pouzdane metode za karakterizaciju mikrostukturnih promena i defekata i veoma su korisne kada je potrebno utvrditi koji je tip vatrostalnog betona najpogodniji za određenu primenu.

Aim of this paper is to establish the correlation between important mechanical properties and characteristics of microstructure using non-destructive testing method, i.e. ultrasonic pulse velocity, on the example of corundum and bauxite based refractory concretes. Investigated concretes are varying in chemical and mineralogical composition. Mechanical compressive strength of concrete samples after thermal treatment at various temperatures (110, 800, 1000, 1300 and 1500°C) was investigated using standard laboratory procedure. When refractory concrete sample is subjected to increased temperature and compressive load loss of strength and material degradation occurs (density and elastic properties of material are decreasing). Measurement of mechanical properties can indicate and monitor the changes in the microstructure. Level of surface deterioration after thermal treatment was determined using optical microscope and Image Pro Plus - program for image analysis. Nondestructive ultrasonic measurement was used as a means of monitoring of increasing porosity in refractory specimens. Ultrasonic pulse velocity technique and image analysis are reliable non-destructive methods for characterization of micro-structural defects and can be useful when type of refractory concrete is to be chosen for an application.